KNO bij kinderen en volwassenen

Begrippen

AC Audiologisch Centrum

Slechthorendheid

Kinderen

Gehoorscreening
Oto-acustische emissie (OAE, vervangt Ewing en Capas), meet op objectieve wijze reflexgeluiden.
Wordt gelijk met hielprik gedaan (4e dag).
Indien onvoldoende: rechtstreekse  verwijzing consultatiebureau naar AC (UMCG, Zwolle of Assen).

Gehooronderzoek bij kinderen
Vanaf 1,5 jaar insturen naar KNO-arts; deze doet kinder-audiologisch onderzoek: pedo audiometrie.
Vanaf 5-6 is (spraak)- audiologisch onderzoek bij KNO-arts ook mogelijk (ipv AC)

Gehoorverlies bij OME
Volgens NHG verwijzing voor eventueel buisjes na 6 maanden. De werkgroep acht verwijzing op basis van psycho-sociale argumenten na 3 maanden gerechtvaardigd (Vóór verwijzing logopedie, controle oren.)

Volwassenen

Onderzoek huisarts
Otoscopie: Cerumen, otitis externa, OME.
Stemvorkproeven hecht de werkgroep itt NHG wel waarde aan.
Rinne en Weber, stemvork 512 Hz, ter dd perceptie-/geleidingsdoofheid. Een plots optredende perceptiedoofheid maakt spoedverwijzing noodzakelijk.
Screenend audiogram
Fluisterspraaktest  zoals NHG die adviseert voldoet ter discriminatie van slechthorendheid.

Afspraak bij presbyacusis
Specifiek reden verwijzing melden. Er wordt dan een combinatieafspraak gemaakt waarin:
- (spraak)audiogram
- onderzoek KNO arts
- advies ‘op maat’ en voorlichting

Aanmeten apparaat 
Audicien meet geadviseerde apparaat aan.

Verwijscriteria tonsillectomie

Volgens NHG
Recidiverende ernstige keelontsteking ten minste 5 per jaar of tenminste 3 per jaar in elk van de afgelopen 2 jaar
Ernstig:
- ernstig algemeen ziek zijn
- peritonsillair abces of infiltraat

Afwijking door werkgroep
Juist ook bij chronische ontsteking:
- crypteuze tonsillen, witte korreltjes die almaar loskomen, riekende adem
- algehele malaise klachten
- bij OSAS

 

Otitis externa

Behandeling
Gehoorgang eerst goed reinigen, cave perforatie
Behandel met zure oordruppels met hydrocortison 1% fna of zure oordruppels met triamcinolonacetonide 0,1%.

Bij geen resultaat na 2 week
opnieuw de gehoorgang reinigen en starten met Otosporin

Verwijzen
Bij uitblijven van effect na 3 weken


Microscopisch oortoilet

Niet meer dan 2 verschillende soorten oordruppels voorschrijven
De werkgroep is van mening dat ofloxacine druppels gereserveerd zijn voor de 2de lijn.

Loopoor

Algemeen
Vaak gunstig spontaan beloop

Behandeling

  • Loopoor zonder koorts na 5 dagen starten met oordruppels
  • Loopoor met koorts en ziek kind na 3 dgn starten met antibiotica en oordruppels
  • Loopoor bij buisjes na 5 dgn starten met oordruppels
  • Loopoor bij buisjes en koorts na 3 dgn starten met oordruppels en antibiotica

Aanbevolen oordruppels otosporin
Als oor niet meer loopt, 2 dagen later stoppen met oordruppels

Aanbevolen antibiotica
Amoxicilline

Verwijzen
Verwijs de patiënt als
Loopoor ontstaat binnen een maand na een ooroperatie
Loopoor niet over is na 1 week antibiotica en/of druppelen, voor microscopisch oortoilet
Kinderen met frequente recidieven (drie episoden per half jaar of vier per jaar) voor trommelvliesbuisjes of evt adenotomie
 

Otitis media acuta

Algemeen
Bij 80% van de kinderen verbetering klachten na 2-3 dgn
Bij kinderen onder 2 jaar grotere kans dat pijn en koorts langer aanhouden

Behandeling
Start paracetamol en decongestieve druppels.

Start antibiotica bij

  • Ziek kind of als klachten niet verbeteren na 3 dagen
  • Aanwezigheid van risicofactoren
    - Kinderen met anatomische afwijkingen in het KNO-gebied
    - Kinderen met ooroperaties in de voorgeschiedenis
    - Kinderen met gecompromitteerd immuunsysteem
  • Kinderen onder 2 jaar (afwijkend van NHG)
  • Kinderen met 1e presentatie otorroe

Verwijzen
Geen verbetering 48 uur na starten AB (vóór evt. paracenthese)
Kinderen met frequente recidieven (drie episoden per half jaar of vier per jaar) voor trommelvliesbuisjes of evt adenotomie.

Algemene adviezen

Bij otitis externa en loopoor

  • Oor  droog houden
  • Geen zeep
  • Niet manipuleren
  • Niet zwemmen (evt. dopjes)
  • Wel douchen, baden, zonder doppen

Tinnitus

Algemeen
Gaat vaak met slechthorendheid.
Denk aan: cerumen, otitis externa, OME, otosclerose, medicatie, trauma, hypertensie.

Behandeling/Verwijzing
Patiënt wordt tenminste 1 keer door KNO-arts beoordeeld

Bron en samenstellers

Bronnen: werkafspraak MCC Klik, MC Leeuwarden, NHG standaard

Deze werkafspraak is samengestel door G. Hoogervorst en G.A. Lugtenborg (KNO-artsen), A. Grotenhuis en C. Verbeek (huisartsen)

Versie juni 2011