Te behandelen groepen
Postmenopauzale vrouwen en mannen > 50 jaar met:
• Wervelfractuur (o.b.v. röntgenfoto ≥ 25% hoogteafname)
• Fractuur of verhoogd fractuurrisico in combinatie met osteoporose (T-score ≤ -2.5 in heup(hals) en of lumbale wervelkolom)
• Glucocorticoïd-geïnduceerde osteoporose bij verwachte duur > 3 mnd ≥ 7,5 mg prednisolon (of equivalenten) per dag gebruik van 3 of meer stootkuren per jaar
Algemeen:
Adviseer leefstijladviezen, vitamine D-suppletie en valpreventie conform de vigerende richtlijnen (voor referenties zie achtergrond en overwegingen)
Controles tijdens behandeling
• Spreek met patiënten die bisfosfonaten gebruiken een controle af (bijvoorbeeld 4 weken, 3 en 6 maanden na de start en vervolgens jaarlijks). Besteed aandacht aan juist medicatiegebruik en therapietrouw.
• Controleer de nierfunctie minimaal 1x per jaar.
• Tussentijds zijn geen DXA-metingen aangewezen.
• Meet jaarlijks de lichaamslengte. Maak een röntgenfoto van de wervelkolom bij een vermoedelijke nieuwe wervelinzakking zoals bij een lengtevermindering van meer dan 5 cm.
Evaluatie ter beoordeling stop medicamenteuze therapie
FARMACOTHERAPIEAFSPRAKEN fractuurpreventie
Stap 1 suppletie calcium, vitamine D èn een bisfosfonaat
a. m.b.t. calcium:
-
≥ 3 zuiveleenheden/dag: geen calcium
-
1-2 zuiveleenheden/dag: 500 mg calcium (in tabletvorm?)
-
0 zuiveleenheden/dag: 1000 mg calcium (kwetsbare ouderen max. 500mg)
-
bij glucocorticoïd-geïnduceerde osteoporose: altijd 1000 mg calcium
-
calcium dient ingenomen te worden bij de avondmaaltijd of ’s avonds; nooit gelijktijdig met het bisfosfonaat.
b. m.b.t. vitamine D:
-
toevoegen van vitamine D is altijd gewenst, tenzij op grond van een spiegelbepaling toevoeging niet nodig is; de dosis is 800/880 IE per dag of equivalent daarvan als bolusdosering met een maximaal doseerinterval van 2 maanden.
-
Indien tevens calcium geïndiceerd is, kies voor een combinatiepreparaat.
c. m.b.t. bisfosfonaat:
-
alendroninezuur: 1 x per week 70 mg (of 1x daags 10 mg)
of
-
risedroninezuur: 1 x per week 35 mg (of 1x daags 5 mg)
Stap 2 bijwerkingen bisfosfonaat
-
switch in geval van gastro-intestinale bijwerkingen in de volgende volgorde:
alendroninezuur → risedroninezuur→ evt. alendroninezuurdrank
-
overweeg alendroninezuur in drankvorm bij problemen met inname tablet
-
ga over op stap 3 bij onvoldoende effect van switchen of bij contra-indicatie
Stap 3 denosumab s.c. of zolendroninezuur i.v.
Verwijzen 2e lijn
-
Premenopauzale vrouwen en mannen <50 jaar;
-
Recidief fractuur na het eerste jaar (ondanks goede therapietrouw) of multipele (wervel)fracturen;
-
Sterk verminderde nierfunctie (eGFR ≤30 ml/min);
-
Contra-indicatie of intolerantie voor oraal bisfosfonaat of denosumab;
-
Bij verhoogd valrisico (≥ 2x vallen per jaar) verwijzen naar valpoli.
Evaluatie na 5 jaar oraal bisfosfonaat of 3 jaar i.v. of denosumab: zie evaluatie schema.