Depressie FTTO

Behandelprotocol Depressie FTTO 2016

voor pdf versie klik hier

Definitie depressie: volgens classificatie DSM V: 
Aanwezigheid van vijf of meer van onderstaande symptomen binnen twee aaneengesloten weken en die afwijken van het eerder functioneren. Nr. 1 of 2 moet minimaal aanwezig zijn.
  1. sombere stemming gedurende het grootste gedeelte van de dag
  2. duidelijke vermindering van interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten
  3. duidelijke gewichtsvermindering of –toename
  4. slapeloosheid of overmatig slapen
  5. psychomotorische agitatie of remming
  6. moeheid of verlies van energie
  7. gevoelens van waardeloosheid of buitensporige of onterechte schuldgevoelens
  8. concentratieproblemen of besluiteloosheid
  9. gedachten aan de dood, suïcidegedachten of –plannen
Tevens is er sprake van klinisch significante lijdensdruk of beperking in het sociale of beroepsmatig functioneren.

Spiegelcontroles: (bepaling laboratorium apotheek tel 077- 320 5194)
-   Bij therapiefalen SSRI moet duidelijk zijn of de oorzaak onvoldoende dosering is of dat de depressie niet reageert op het betreffende middel.
-   Bij nortriptyline gedurende instellen therapie frequente controle vanaf 1 week gebruik. Dalspiegel aanhouden > bloedprikken voor inname medicatie.
Na instellen > 1x per jaar bloedwaarde controleren.

Aanvullende controles/informatie tricyclisch antidepressiva
-   Bloeddruk
-   Overweeg ECG
-   Informatie over toegenomen kans op vallen

Toelichting stappenplan
-   Bij onvoldoende resultaat na ca. 6 weken, kan een andere SSRI voorgeschreven worden.
-   Indien nodig kan daarna gekozen worden voor een TCA (tricyclisch antidepressivum), waarbij nortriptyline de voorkeur heeft omdat het met name minder cardiale bijwerkingen heeft en ook geschikt is voor ouderen.
-   Combinaties vermijden. 

Duur behandeling
-   1e episode 6-12 maanden
-   2e episode minstens 1-2 jaar voortzetten
stoppen conservatief (halvering dosering per maand of minder)
-   Herhaalreceptuur dient regelmatig beoordeeld te worden door de behandelaar.

FARMACOTHERAPIE depressie

stappenplan therapie: 

Stap 1: SSRI’s  
1.   citalopram 
  • week 1:   1 dd 10 mg 
  • vanaf week 2:   1 dd 20 mg
  • verhoog de dagdosis tot max. 40 mg; ouderen max. 20 mg 
of
1. sertraline
  • week 1:   1 dd 50 m
  • vanaf week 2:   verhoog de dagdosis met 50 mg tot max 200 mg per dag
2. venlafaxine met vertraagde afgift
  • week 1:   1 dd 37,5 mg  
  • vanaf week 2:   zonodig verhogen tot 75 mg tot max. 375 mg per dag
​​​​​​​notabene:
  • Let op: QT tijd verlenging
  • na 2 tot 4 weken is effect te verwachten. Tot 6 weken middel proberen.
  • bij switchen > zie Switchwiki, bij twijfel ziekenhuisapotheker bellen

Stap 2:  switch bij onvoldoende effect naar ander SSRI (max 3 keer) 
notabene:
  • vraag gericht naar eigen medicatie i.v.m. interacties, b.v. St. Janskruid geeft ernstige interacties en bupropion (middel bij stoppen met roken) is ook een antidepressivum.
  • bij therapiefalen > controleer bloedspiegel na 2-6 weken.

Stap 3:  tricyclische antidepressiva 
  • nortriptyline dag 1:   2 dd 25 mg 
    verhoog de dosis per 2 dagen met 25 mg tot max. 150 mg per dag. (gebruik bij ouderen en adolescenten 10 mg i.p.v. 25 mg)
  • bij ingestelde therapie en lage dosering overweeg 1x daags te doseren.
notabene:   
  • overweeg voor start TCA een eenmalig consult 2e lijn.
  • opbouw- en afbouwschema in stappen van 25 mg per 2 dagen.
  • bij gebruik van nortriptyline frequent bloedspiegel bepalen, start na minimaal 1 week.

Stap 4: verwijs bij onvoldoende effect door naar de 2e lijn
 
notabene
bij zwangerschap/kinderwens: vraag advies bij de werkgroep zwangerschap en psychiatrie.

Bronnen, auteurs, revisiedatum

Bronnen: Achtergrond en overwegingenFTTO depressie 2016  

Auteurs: G. Flapper, ziekenhuisapotheker i.o., A. Haenen, huisarts, S. Hermelijn, apotheker, K. ter Horst, psychiater, L. Knapen, ziekenhuisapotheker i.o., P. Janssen, ziekenhuisapotheker, A. Schuivens, huisarts 

Revisiedatum: eind 2021