COPD

Begrippen

   
COPD Stel diagnose indien:
 
  • ouder dan 40 jaar
 
  • dyspnoe en/of hoesten
 
  • relevante rookhistorie (>20 jaar roken of >15 pakjaren) én een
 
  • FEV1/FVC-ratio na bronchusverwijding <0,7
   
ICS Inhalatie corticosteroïd.

 

Ernst COPD volgens Gold-criteria
 
Gold stadium FEV1FVC ratio FEV1 % *
I Licht <0,7 >80
II Matig ernstig <0,7 50-80
III Ernstig <0,7 30-50
IV Zeer ernstig <0,7 <30 **

 * FEV1% van voorspelde waarde
** of bij aanwezigheid van respiratoire insufficiëntie (pO2 <60 mmHG en/of PCO2 > 50 mmHG

 

Na de diagnose wordt de ernst vastgesteld en daarmee de ziektelast, waarna een behandelplan volgt.
NB: de ziektelast kan gedurende de tijd variëren.

Zorgstandaard
Principe van integraal dynamisch zorgplan met specifiek behandelplan en persoonlijk behandeldoel.

 

Ziektelast
Licht 1e lijn Geen alaramsignalen (FEV1 >50%, MRC <3)
Matig 1e en 2e lijn gedeeld Alarmsignalen
Ernstig 2e en eventueel 3e lijn Alarmsignalen

Verwijzing naar 2e lijn bij alarmsignalen
<50 jaar + roken
>2 exacerbaties/jaar
BMI <21
MRC >3, CCQ >10
Comorbiditeit (cor pulmonale, diabetes, osteoporose)

Voetnoot: Zorgstandaard januari 2012, hoofdstuk 5.
 

Richtlijnen Diagnostiek

   
Anamnese
Commentaar
Hoesten/dyspnoe bij >40 jaar Denk aan COPD met name bij relevante rookhistorie.
   
Ernst Frequentie van klachten. Beperkingen in dagelijks functioneren.
   
Roken Pakjaren = aantal sigaretten per dag gedeeld door 20, maal het aantal jaren.
   
Differentiaal diagnostiek Astma, hartfalen, reflux.
   
Lichamelijk onderzoek
  
Inspectie Mate van dyspnoe.
   
Auscultatie Pulmones en cor.
   
Enkels Oedeem.
   
BMI  
   
Aanvullend onderzoek: spirometrie
Voorafgaand aan test 8 uur geen kortwerkende, 12 uur geen langwerkende bronchusverwijder. Bij gebruik tiotropiumbromide 24 uur tevoren stoppen.
   
FEV1/FVC ratio <0,7 Herhaal meting na bronchusverwijding (= reversibiliteitsmeting).
NB: de beste meting telt.
   
Bijl lichte afwijking of twijfel Hier is een lonfunctieonderzoek geïndiceerd.
   
Evaluatie
  
Diagnose Zie begrippen.
NB: Indien >60 jaar kan FEV1/FVC ratio <0,7 fysiologisch zijn.

 

Richtlijnen beleid

   
Voorlichting en adviezen
  
Stoppen met roken Is basis van behandeling.
   
Voldoende bewegen Is basis van behandeling.
   
Goede voedingstoestand  
   
Griepvaccinatie  
   
Medicamentueuze behandeling
Doseringen: zie Farmacotherapeutisch Kompas of NHG standaard.
   
Start: kortwerkende bronchusverwijder ß2-mimeticum of ipratropiumbromide. Eventueel combineren.
   
2e stap: langwerkende bronchusverwijder In plaats van kortwerkende, deze alleen voor 'zo nodig' erbij. Langwekende ß2-mimeticum of tiotropiumbromide.
   
3e stap: ICS (500-1000 mcrogram) Bij 2 of meer exacerbaties per jaar.
   
4e stap: oraal prednisolon/doxycycline of azithromycine  
   
Controle
  
Bij stabiele situatie Gold II: eenmaal per jaar.
Gold III: tweemaal per jaar.
Indien geen verbetering: retour longarts.
   
Bij instabiele situatie 2 weken na elke medicatiewisseling, zo nodig eerder.
   
Inhoud controle Via HIS protocol
  • Klachten, beperkingen
 CCQ/MRC dyspnoe score
  • Rookstatus
  
  • Bewegingspatroon
  
  • Inhalatietechniek
  
  • Therapietrouw
  
  • Comorbiditeit
  
  • FEV1
 Spirometrie op indicatie
  • Gewichtscontrole/-voedingstoestand
  
  • Psychosociale situatie
  
  • Ketenzorg
 Zie protocol.
   
Consultatie en verwijzing
  
Relatief jonge leeftijd Arbitrair: <50 jaar
   
Twijfel diagnostiek  
   
Gold III en IV  
   
Niet bereiken behandeldoelen FEV1 <50% (Gold III-IV) of FEV, <1,5 liter.
   
Snel progressief beloop  
   
Instabiliteit  
   
Gold II Eenmalige screening longarts en behandeladvies.
   
Behandeling ernstige exacerbatie
Medicamenteus  
- Salbutamol 4-10 puffs (2 puffs per keer) in inhalatiekamer, eventueel injectie sc (0,5 mg/ml 1ml).
- Herhaal inhalaties Na enkele minuten.
- Ipratropium 2-4 puffs (2 puffs per keer) bij onvoldoende verbetering.
- Prednisolon 30 mg oraal per dag 7-14 dagen.
- Antibiotica Doxycycline of amoxicilline bij klinische infectieverschijnselen en zeer slechte longfuncctie of onvoldoende verbetering na 4 dagen.
   
Verwijzen
  • geen verbetering binnen half uur
 
  • thuis onvoldoende zorgmogelijkheden
 
  • eerdere exacerbaties opname nodig maakten
 
  • patiënt raakt uitgeput

 

Downloads

 

Formulier advies registratie dubbeldiagnose astma en copd

 

 

 

Deze werkafspraak is gemaakt namens de huisartsen rectio Coevorden-Hardenberg en namens de longartsen van het Röpcke-Zweers Ziekenhuis Hardenberg.

 

Deze werkafspraak geeft de NHG standaard M23 weer.

 

Maart 2012