Artrose heup en knie

Met het Zorgpad Artrose van heup en knie willen we bereiken:

1. Toepassing van (beeldvormende) diagnostiek conform de richtlijnen
2. Frequent toepassen van stepped care
3. Selectievere plaatsing van knie- en heupprothesen
4. Bevorderen van gedeelde besluitvorming tussen arts en patiënt

Aan de hand van:

• Anamnese
• Lichamelijk onderzoek
• Gevalideerde lijst (alleen fysiotherapeut)
   

Contra-indicaties: reumatologische aandoeningen:

• Diagnostische twijfel
• Bekend met artritis (RA, CPPD, jicht, mono- of dligo-articulair etc.
• Artrose ECI
• Artrose bij jonge mensen
• Opvallende poly-artrose met bv. betrokkenheid van schouders
• (familiaire) Psoriasis of IBD

Red flags:

• Invaliderende pijn onder stap 1 en 2 van de pijnbehandeling
• Snelle progressie van de klachten

Primair is geen x-foto geïndiceerd

• Geeft voorlichting over leefstijladvies
• Volgt medicamenteuze behandeling, zie stap 1, 2 en 3 in de toelichting
• Let op red flags
• Verwijst voor conservatief beleid naar fysiotherapeut, diëtist, psycholoog of ergotherapeut, zie toelichting
• Verwijst naar de fysiotherapeut met de vermelding: behandeling volgens het Zorgpad Artrose
• Evalueert na 6 maanden conservatief beleid
• Volgt medicamenteuze behandeling, zie stap 4 in de toelichting
• Ontvangt van fysiotherapeut een terugkoppeling met het behandeldoel en het behaalde resultaat
• Laat patiënt bij verminderde klachten de leefregels opvolgen
• Verwijst patiënt bij geen afname van de klachten naar Orthopedie of Reumatologie en stuurt de brief van de fysiotherapeut mee:

Verwijzing naar Orthopedie bij:

• Invaliderende pijn na volledig doorlopen conservatief behandeltraject
• Diagnostische twijfel
• Chirurgische interventie

Verwijzing naar Reumatologie bij:

• Diagnostische twijfel
• Pramture en niet-traumatische artrose, leeftijd <45 jaar
• Opvallende poly-artrose, waaronder schouders
• Verdenking artritis (ook mono- of oligo-artritis)
• Familiaire psoriasis
• Colitis/IBD

• Doorloopt het stappenplan van fysiotherapeutische interventies (lijst van deelnemende fysiotherapiepraktijken in Westelijke Mijnstreek):

1. Eenmalig uitgebreid informatief consult
   - Het doel is herhaling en uitgebreid ingaan op meer individuele problemen over pijnklachten, leefstijl, bewegen en verkeerde copingsstrategieën
2. Individueel behandeltraject
   - Het doel is het verminderen van pijn en functiestoornissen (kracht, stabiliteit, mobiliteitsbeperking)
3. Beweegprogramma (2-3 maanden)
   - Diverse wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat door matig actief te bewegen de pijn en beperking door heup- of knieartrose wordt verminderd. Het KNGF heeft daarvoor een wetenschappelijk verantwoorde beweeginterventie ontwikkelt
   - Het doel is het begeleiden van patiënten met artrose naar een zelfstandig actievere leefstijl wanneer zij zelf moeite hebben om aan de beweegnorm te voldoen. Hiertoe zal de therapeut:
     i. de patiënt en zijn omgeving informeren over en motiveren tot het toepassen van een actieve leefstijl, het volgen van de voorgestelde therapie(ën), het innemen van de voorgeschreven medicijnen en bijvoorbeeld het volgen van dieetadviezen
     ii. de patiënt en zijn omgeving ondersteunen om (stapsgewijs) verantwoordelijkheid te nemen voor zijn gezondheid
     iii.de patiënt helpen zelf actief bij te houden hoe veranderingen in leefstijl en/of therapeutische interventies de klachten beïnvloeden
     iv. de patiënt begeleiden bij het vinden van zijn weg door de zorgketen, als baken en coach
     v. de ziektelast helpen verminderen door verbetering van de belastbaarheid en de gezondheid
     vi. het ontstaan van andere chronische ziekten voorkomen door verbetering van de belastbaarheid en de gezondheid
   - Voor deze uitgebreide rol heeft de fysiotherapeut niet alleen kennis nodig van de aandoening, maar ook van factoren die een gedragsverandering (zoals over bewegingsangst) bewerkstellingen
    

• Geeft huisarts middels een brief terugkoppeling over het behandeldoel en resultaat
• Geeft huisarts telefonisch terugkoppeling indien het doel niet behaald is

• Volgt 6 maanden conservatieve behandeling bij fysiotherapeut, diëtist, psycholoog of ergotherapeut
• Kan een medicamenteuze behandeling krijgen
• Blijft bij verminderde klachten de leefregels opvolgen
• Wordt bij geen afname van de klachten naar Orthopedie of Reumatologie verwezen

• Ontvangt van huisarts brief met terugkoppeling van fysiotherapeut

Orthopeed:

• Neemt voor overleg contact op met Reumatoloog

Open hier het Stroomschema Zorgpad artrose heup en knie en de toelichting.

Bron: Nederlands Tijschrijft voor de Geneeskunde, 2014;158:A7311; Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG): Niet-traumatische knieproblemen bij volwassenen (2008); Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV): Diagnostiek en behandeling van heup- en knieartrose (2007); NOV Standpunt: Hyaloronzuur injecties bij artrose van de knie (2013); Natrional Institute for Health and Care Excellence (NICE): Osteoarthritis Care and Management in adults (2014); Huisarts en Wetenschap (oktober 2011): diclofenacgel bij gonartrose; Cochrane reviews: glucosamine for osteoarthritis (2009), acetaminophen for osteoarthritis (2009), intraarticular corticosteroid for osteoarthritis (2009), viscosupplementation for the treatment for osteoarthritis of the knee (2009), tramadol for osteoarthritis (2009), opiods for osteoarthritis (2009); KNGF Richtlijn Heup - Knie; KNGF Standaard Beweeginterventie Artrose
Samenstellers: Expertisegroep Artrose: huisarts R. Laven, huisarts R. Ottenheijm, orthopeed N. Kort, internist M. Krekels, reumatoloog W. Vercoutere, radioloog B. Jong, physician assistant Y. Bemelmans, fysiotherapeut E. Bousema, algemeen coördinator L. Crasborn (MCC Omnes). 
Revisiedatum: september 2021