Anemie FTTO

voor de pdf versie klik hier

Te behandelen groepen in de eerste lijn

 
Diagnostiek
Referentiewaarden Hb o.b.v. populatie Noord- en Midden Limburg

Volwassenen			Kinderen
Mannen	8,0 - 11 mmol/l		0 - 31 dgn (à terme)	10,6 - 13,4 mmol/l
Vrouwen	7,2 - 10 mmol/l		1 - 6 mnd	5,9 - 8,4 mmol/l
			7 - 24 mnd	6,8 - 8,1 mmol/l
			2 - 8 jr	7,0 - 8,8 mmol/l
			9 - 15 jr	7,5 - 9,5 mmol/l

Nb: bij zwangerschap gelden andere referentiewaarden. Zie hiervoor NHG standaard Zwangerschap.

Denk aan analyse onderliggende oorzaak bij ijzergebreksanemie zie NHG-standaard Anemie en DTO onderwijsprogramma.

Anemie bij kinderen:

• Kinderen met een lichte anemie na infectieziekten hoeven niet verwezen te worden.
• Indien het hb 4 weken na herstel niet genormaliseerd is, het kind niet behoort tot een risicogroep voor hemoglobinopathieën en geen chronische aandoening heeft, behandelen als ijzergebreksanemie.
• Bij meisjes in de puberteit moet ook menstruaties als mogelijke oorzaak van de anemie worden overwogen en zo nodig behandeld.

Verwijsindicaties
Overleg met of verwijs naar internist(-hematoloog/-nefroloog), kinderarts of behandelend specialist in geval van anemie door chronische ziekte:

• bij uitblijvend herstel van ijzergebreksanemie of anemie door vitamine B12- of foliumzuurdeficiëntie ondanks adequate suppletietherapie;
• bij transfusie-indicatie: hanteer bij acute normovolemische anemie de 4-5-6 regel conform CBO-richtlijn Bloedtransfusie (p183). Laat bij chronische anemie de leeftijd, comorbiditeit, aanwezigheid van klachten, de (vermoedelijke) oorzaak van de anemie en de wensen van de patiënt meewegen.
• bij anemie door chronische ziekte of uitblijvend herstel van anemie bij infectieziekte (ook bij kinderen);
• bij hemoglobinopathie;
• bij vermoeden van hemolytische anemie, hematologische maligniteit of beenmergaandoening;
• bij mogelijk renaal bepaalde anemie;
• indien onderzoeksresultaten met elkaar in tegenspraak zijn of een (waarschijnlijkheids)diagnose niet gesteld kan worden.

 
Verwijs naar een klinisch genetisch centrum voor verder onderzoek en begeleiding:

• indien de partner ook drager blijkt te zijn van thalassemie of sikkelcelanemie en er sprake is van een kinderwens;
• indien beide ouders van de patiënt ook drager blijken te zijn van thalassemie of sikkelcelanemie en deze nog meer kinderen willen hebben.

FARMACOTHERAPIE anemie
IJzergebreksanemie
Stap 1: ferrofumaraat tablet, 200 mg, 1-2 dd 
Alternatief: ferrofumaraat suspensie, 200 mg = 10 ml, 1-2 dd bijbet. ca.€2-4/maand
Op indicatie: parenteraal ijzer: zie achtergrond

•  Overweeg bij milde anemie en weinig symptomen of bij maag-darmklachten ten gevolge van ijzersuppletie de dosering te verlagen naar 1 dd 200mg of om de dag 200mg; indien nodig verder te verlagen tot minimaal 1dd 3ml ferrofumaraat suspensie = 19,5mg Fe+
• Overweeg bij ouderen met milde anemie een dosering van 200mg om de dag.

 
Kinderen: ferrofumaraat, susp 20 mg/ml 3 mg/kg, 3 dd. (hanteer dosering conform kinderformularium)
 
Zwangeren: ferrofumaraat tablet, 200 mg, 1 dd
 
Inname-advies:
Adviseer voor optimale absorptie:

• inname op lege maag
• inname met vitamine C (sinaasappelsap, kiwi) en niet met melk of thee
• optimaal tijdstip in geval van complexeringsinteracties (raadpleeg apotheker)

Adviseer bij maagklachten:

• inname na het eten
• verlaag zo nodig dosering

Controles

• Hb-controle na 4 wkn, vervolgcontrole afhankelijk van verwachting (gemiddelde stijging 0,5 mmol/l per week)
• Na normalisatie Hb  therapie voortzetten gedurende 8-12 wkn, evt lagere dosering
• Duur behandeling afhankelijk van resultaat en oorzaak anemie.
• Bij uitblijvend of te traag herstel: controleer eerst op adequate inname en interacties alvorens te verwijzen (zie inname-advies)

Anemie door vitamine B12- of foliumzuurdeficiëntie
Bij vitamine B₁₂-deficiëntie:       
Stap 1: cyanocobalamine tablet 1000 mcg, 1 dd  1. ca. €4-8/maand
Alternatief: hydroxocobalamine 1000 mcg  i.m., 10x interval min. 3 dgn vervolgens 1 mg 1x/2mnd

• Bepaal toedieningsvorm op basis van voorkeur patiënt en ernst van de deficiëntie.
• Bij slikproblemen, problemen met de therapietrouw, ernstige (neurologische) symptomen of gastro-intestinale bijwerkingen bij orale toediening heeft parenterale toediening de voorkeur.
• Controleer hb na 4 weken (verwachte stijging 10%), vervolgens na 4-6 weken.
• Behandeling is levenslang, tenzij voorbijgaande oorzaak.
• Bij onvoldoende effect: overleg met of verwijs naar 2e lijn.

 
Bij foliumzuurdeficiëntie: foliumzuur tablet, 0,5 mg, 1 dd 1. ca. €2/maand

• Overweeg hogere dosering bij ernstige deficiëntie.
• Continueer suppletie 6-12 weken nadat hb is genormaliseerd, zo nodig levenslang.
• Bij onvoldoende effect: verwijzing 2e lijn.